top of page

Historia

Rudna Wielka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Świlcza.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie rzeszowskim.

Miejscowość jest siedzibą parafii Św. Teresy od Dzieciątka Jezus, należącej do dekanatu Głogów Małopolski, diecezji rzeszowskiej.

Na terenie wsi znajduje się zabytkowy park i pałac rodziny Dąmbskich herbu Godziemba, a na terenie cmentarza rodzinny grobowiec, gdzie pochowany jest m.in. Stanisław Dąmbski, właściciel ziemski, doktor prawa, społecznik, fundator szkół w Rudnej i Pogwizdowie oraz kościoła i plebanii dla utworzonej za jego staraniem parafii w Rudnej w 1912 roku, późniejszy senator Rzeczypospolitej i patron tutejszej szkoły podstawowej.

W Rudnej Wielkiej w 1952 roku powstał klub „Rudnianka Rudna Wielka”, który od ponad 50 lat rozgrywa mecze w rzeszowskiej B-klasie.

Historia klubu

 Początek historii sportu w Rudnej Wielkiej sięgają 1935 roku. Jak odnotował kronikarz – Adam Żywiec działać sportowy i sędzia piłkarski.

 Boisko sportowe, to początkowo dwie bramki stojące najpierw na znajdującym przy rzece pastwisku od strony pastemików, później przenoszone coraz bliżej wsi, aż wreszcie znalazło się ono w obecnym miejscu. Boisko sportowe na pastwisku powodowało nieraz sprzeciw miejscowych rolników, którzy nawet ucinali bramki by nie dopuścić do niszczenia trawy.

 W okresie 1945 roku młodzi chłopcy z Rudnej wraz z chłopakami z innych wsi organizowali drużyny by rywalizować ze sobą i innymi drużynami. Coraz więcej było chętnych do gry w piłkę. Organizowano wtedy coraz więcej meczy, a drużyna odnosiła zwycięstwa. W tym czasie Rudnianka ubierała się w charakterystyczne białe stroje będące własnością każdego zawodnika.

 Dopiero w 1952 roku z inicjatywy i zaangażowania Prezesa Klubu Kazimierza Gąsiora „Rudnianka” została zgłoszona do rozgrywek w klasie C i od tego czasu liczy się historia „Rudnianki”. W 1954 „Rudnianka” awansowała do klasy B i latach 50-ych i 60-tych odnosiła największe sukcesy.

 Nieraz brakowało szczypty szczęścia by awansować do klasy „A”. Rosła ranga drużyny, co powodowało wielkie zainteresowanie mieszkańców, którzy licznie przychodzą na mecze. Na boisku w Rudnej grały najlepsze drużyny województwa rzeszowskiego, w drużynie wyrastali znakomici sportowcy.

 Największe sukcesy odnosiła Rudnianka gdy Prezesem był Kazimierz Waltoś. Wtedy Rudnianka przez trzy kolejne lata wygrywa turnieje i w 1960 roku zdobyła na własność puchar Rady Wojewódzkiej Zrzeszenia Ludowych Zespołów Sportowych w Rzeszowie pokonując w finale w Przeworsku drużynę LZS Dynów 5:1.

 Lata 50-te i 60-te były najlepszymi w historii „Rudnianki”. „Rudnianka” zajmowała zawsze czołowe miejsca w tabeli. Piłka nożnacieszyła się dużym zainteresowaniem kibiców.

 W historii „Rudnianki” były tez lata chude, porażki, spadki do klasy „C”. Wiązało się to często z brakiem środków finansowych, które, zwłaszcza teraz są niezbędne by utrzymać drużynę piłkarską. 

 Dzisiaj głównym celem klubu jest gra w klasie „B” uzyskiwanie jak najlepszych wyników i dawanie satysfakcji zawodnikom i kibicom z rozgrywek. Zapewnienie młodzieży uprawiania sportu i umożliwienie jej spędzenia wolnego czasu. 

  

Historia Parafii pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus

Parafia Rudna Wielka została erygowana w październiku 1912 r. Wydzielono ją z parafii Świlcza. Do Parafii przydzielono miejscowości:Rudna Wielka, Rudna Mała, Rogoźnica, w późniejszym czasie z części Rudnej Wielkiej utworzono nową miejscowość - Pogwizdów Nowy. Do powstania Parafii przyczynił się dr Stanisław Dąmbski, właściciel ziemski w Rudnej Wielkiej. Odtąd rodzina Dąmbskich stała się kolatorem nowej parafii.

Pierwszym administratorem został mianowany ks. Józef Hajduk. On to do istniejącej Ochronki prowadzonej przez Siostry Służebniczki Starowiejskie dobudował drewnianą kaplicę, która stała się pierwszym kościołem parafialnym w Rudnej Wielkiej. Kolator dał ziemię pod plebanię i zabudowania gospodarskie. W 1919 r. po przeniesieniu ks. Józefa Hajduka do Tuczemp proboszczem został mianowany ks. Jan Tamkowski. Po roku administrowania parafią zmarł.

W 1920 r. proboszczem został ks. Marian Kulczycki, który podjął się budowy nowego kościoła. Projekt przygotował architekt Wawrzyniec Dajczak ze Lwowa. W 1928 r. bp Anatol Nowak z Przemyśla poświecił i wmurował kamień węgielny nowego kościoła. W październiku 1936 r.poświęcono kościół. Następca ks. Mariana Kulczyckigo, ks. Antoni Olejarka, troszczył się o wystrój kościoła. I tak przygotowany kościół został uroczyście konsekrowany 15 maja 1955 r. przez bpa Wojciecha Tomakę z Przemyśla. Po wybudowaniu kościoła filialnego w Rogoźnicy miejscowość ta w 1995 r. została samodzielnym rektoratem.

Historia szkoły

W 1891 roku na gruncie darowanym przez Stanisława Dąmbskiego - właściciela Rudnej Wielkiej i Małej - została wybudowana szkoła o jednej izbie lekcyjnej.

 Rada gminna w 1929 roku postanawia przystąpić do budowy nowej szkoły pięcioklasowej. W 1930r. uczniowie witają w Zaczerniu prezydenta Ignacego Mościckiego. 5 września 1931r. odbyła się pierwsza projekcja filmu przez kino wędrowne.

 1 czerwca w 1937r. powstaje Szkolna Kasa Oszczędności, natomiast 20 września Szkolne Koło PCK. 11 grudnia 1948r. po raz pierwszy zabłysło światło elektryczne w szkole.

 16 września 1957 roku przystąpiono do budowy nowej szkoły.

 W sierpniu 1987 roku budynek szkoły otrzymał pierwszą elewację zewnętrzną. W 1991 roku zostało zatrudnionych 15 nauczycieli, 3 katechetów i 6 pracowników obsługi.

 17 listopada 1991r. odbyły się uroczyste obchody 100 rocznicy powstania szkoły w Rudnej Wielkiej. W tym dniu szkole nadano imię dr Stanisława Dąmbskiego.

 19 stycznia 1995r. została otwarta pracownia komputerowa. 1 września 1999 roku został utworzony Zespół Szkół, w który skład wchodzą Gimnazjum nr.5 i Szkołą Podstawowa im. Stanisława Dąmbskiego.

 6 grudnia 2000r. placówka otrzymuje tytuł "EKOLOGICZNA SZKOŁA". Podczas Tygodnia Ekologicznego (15-19 kwietnia 2002r.) zorganizowano I Gminny Konkurs Ekologiczny.

 Pierwsi absolwenci opuszczają Gimnazjum nr 5 w Rudnej Wielkiej w 2002r. 5 października 2002 roku odbyło się uroczyste otwarcie budynku gimnazjum. 7 grudnia 2005 roku szkoła otrzymuje ogólnopolski znak jakości "Zielony Certyfikat I stopnia - szkoła przyjazna środowisku.

 

bottom of page